Libellen van Nederland – Fotogids

Nog even en de libellen vliegen weer. Half april kun je de eerste juffers en libellen al weer verwachten. Altijd al willen weten hoe ze heten? Hier is de oplossing: een fotogids met eenvoudige determinatiesleutel helpt je!

Mijn nieuwe fotogids over de libellen van Nederland  is verkrijgbaar in de boekhandel, via Bol.com en een aantal andere verkooppunten, o.a. bij bezoekerscentra van Staatsbosbeheer. Maar je kunt het boek ook rechtstreeks bij mij bestellen.

KLIK HIER

om rechtstreeks naar de voorbeeldpagina en het bestelformulier te gaan.

Vosjes in de OVP

Op 13 mei heb ik met mijn neef Corné aan het eind van de dag in de Oostvaardersplassen jonge vosjes gefotografeerd. We hadden het avondlicht in de rug, dus dat was fijn. Af en toe kwam er een vosje tevoorschijn, maar het duurde tot ongeveer 20.30 u. voor de vosjes buiten bleven. Beetje loeren, beetje nieuwsgierig, beetje stoeien…..Na ongeveer een kwartier was het weer klaar…………nog even om het hoekje kijken en hup! naar binnen!

Zwarte ruiter in zomerkleed

Donderdag 30 april weer naar Arkemheen geweest. De dag begon wat somber en met een beetje regen, maar het knapte gelukkig al snel op. Daardoor mooie foto’s kunnen maken van grutto en bosruiter. De zwarte ruiters die daar al een poosje zitten vlogen net weg toen ik aankwam, niet meer terug gezien. Jonge kieviten of grutto’s heb ik niet gezien, wel meerkoetjes en eenden. Het gemis van de zwarte ruiter werd ’s middags goed gemaakt in het Oostvaardersveld, waar er twee voor het kijkscherm liepen. Een was al in zomerkleed, de andere was een stuk lichter. Ook groenpootruiters, kluten, nijlganzen en watersnip waren daar actief. Vlak voor het scherm zat een boerenzwaluw langdurig op de ijsvogelstok en ook een kleine plevier kwam even langs. Bij het Buitencentrum van Staatsbosbeheer zat de gekraagde roodstaart ons op te wachten.

grutto

bosruiter

jonge eenden

meerkoet

gekraagde roodstaart

boerenzwaluw

watersnip

groenpootruiter

zwarte ruiter

kleine plevier

Kleurig weekje met blauwborst, vuurjuffer, oranjetipje en groentje.

In de afgelopen week heel wat leuke beestjes gezien. Het begon met het uitsluipen van minstens tien vuurjuffers in onze tuin. Bijna elke dag hadden we in de tuin bezoek van een mannetje oranjetipje. Op landgoed Broekhuizen zag ik zeker 8 mannetjes en 2 vrouwtjes en daar vond ik ook 20 eitjes. Op mijn telroute voor vlinders in het Leersumse Veld vond ik mijn eerste groentje voor dit jaar. Tenslotte werd ik in Arkemheen vermaakt door een gele kwikstaart, zingende blauwborsten, rietzangers, tjiftjaf en een dagpauwoog die eitjes afzette.

oranjetipje, mannetje

vers eitje van oranjetipje

eitje oranjetipje

mannetje oranjetipje

net uitgeslopen vuurjuffer

kleine parelmoervlinder

gele kwikstaart

groentje

grijze zandbij

wespbij

blauwborst

rietzanger

tjiftjaf

eitjes van de dagpauwoog

 

 

Arkemheen: blauwborst en meer…

Donderdag 2 april ben ik weer eens naar Arkemheen geweest. De blauwborsten zijn weer terug van weggeweest en de mannetjes doen al weer aardig hun best. Veel andere weidevogels zijn ook nog present. De grutto’s hebben al aardig wat paartjes gevormd die her en der in de weilanden lopen. Er zijn nog wat kemphanen present, waaronder een erg wit exemplaar. Verder nog smienten, slobeenden, tureluurs, kleine plevieren, bonte strandloper, scholekster, rietgors, veldleeuwerik en natuurlijk diverse soorten ganzen. Het was mooi om het geluid van al die vogels weer te horen.

Ik zag één geringde blauwborst: geringd in Spanje. Ik heb het ringnummer door gegeven op GRIEL en kreeg bericht dat de vogel kort geleden is geringd. Zodra de gegevens van de vogel binnen zijn krijg ik daar bericht van.

In Spanje geringde blauwborst

Grutto, vrouwtje

Tureluur

Kemphaan

Kleine plevier

Rietgors

Baltsende tureluur

Veldleeuwerik

Bruine winterjuffer

Er zijn in ons land maar twee libellensoorten die als volwassen beest de winter door komen: de bruine winterjuffer en de noordse winterjuffer. De laatste is zeldzaam en komt in het noorden van ons land nog voor, de bruine winterjuffer is veel algemener. Vanmiddag ben ik op een plek gaan kijken waar ik ze andere jaren ook wel eens had gezien. Na even rondkijken vond ik eerst één mannetje, even later nog twee en een vrouwtje. Op een gegeven moment zaten ze met z’n vieren op een kaal takje in de zon. Maar ze gingen ook wel op de schors van een spar zitten, wat het een stuk lastiger maakte om ze te vinden. Opvallend is dat winterjuffers in rust de vleugels langs één kant van het lichaam leggen en wel zo dat de kant waar de zon op schijnt vrij blijft. Slim! In de wintermaanden zitten ze vaak ver van het water in de hei of in een bosrand. Pas half april gaan ze naar het water om eitjes af te zetten.

mannetje, let op de vleugelligging

mannetje

vrouwtje

vrouwtje

detail van vrouwtje hierboven, let op het eilegorgaan met de legboor onder het tiende segment.

Libellente

In navolging van Erik de Pay op Twitter plaats ik iedere dag in maart enkele foto’s van de “libel van de dag”. Ik volg daarbij de keuze van Erik. Ik plaats de foto’s op Twitter, maar ook op mijn Facebookpagina en op mijn Instagrampagina. Op facebook deel ik het bericht met enkele groepen: KNNV Heuvelrug en Kromme Rijn, Nederlandse vereniging voor Libellenstudie, Libellen en Juffers en de groep Odonata.

Als de maand maart nog niet om is als je dit leest, dan loont het de moeite later nog eens terug te komen, want er wordt iedere dag iets nieuws geplaatst!

1 t/m 28 maart staat er in. Hier en daar staan extra foto’s vergeleken met Twitter en Facebook, om verschillen tussen mannetje en vrouwtje te laten zien of kleurverschil tussen jong en oud, of om iets van het gedrag te laten zien: paring, eiafzet of vliegbeeld.

28 maart: Houtpantserjuffer

mannetje; in tegenstelling tot mannetjes van andere pantserjuffers zijn deze nooit blauw berijpt.

ouder mannetje

vrouwtje

copula

27 maart: Rivierrombout

Pas uitgeslopen

vleugels gestrekt

een paar seconden vóór “take off”

bijna uitgekleurd mannetje

26 maart: Bruinrode en steenrode heidelibel

bruinrode heidelibel, man

bruinrode heidelibel, vrouwtje

bruinrode heidelibel, copula

jonge steenrode heidelibel, man, met parasieten op de vleugeladers

jonge steenrode heidelibel, vrouw

25 maart: Bruine glazenmaker

mannetje

Vrouwtje

vrouwtje zet eitjes af

24 maart: Variabele waterjuffer

2 mannetjes

mannetje

vrouwtje

tandem, vrouwtje misvormd

copula

Verschil tussen mannetjes azuur- en variabele waterjuffer. De tekening bij de variabele waterjuffer kan behoorlijk verschillen.

23 maart: Venwitsnuitlibel

vers mannetje

volwassen mannetje

vrouwtje

copula

uitsluipend vrouwtje

22 maart: Watersnuffel

Jong mannetje, niet uitgekleurd

jong vrouwtje

De verschillen met andere blauwe juffers, mannetje. De schouderstreep en geen zwart lijntje op borststuk geldt ook voor het vrouwtje.

blauw vrouwtje; ze kunnen ook groenig of beige zijn.

21 maart: Paardenbijter

20 maart: Tengere grasjuffer

19 maart: Bruine korenbout

18 maart: Zwarte heidelibel

17 maart: Gewone pantserjuffer

16 maart: Vuurlibel

15 maart: Glassnijder

14 maart: Bloedrode heidelibel

13 maart: Smaragdlibel

12 maart: Lantaarntje

11 maart: Platbuik

10 maart: Kleine en grote roodoogjuffer

grote roodoogjuffer, mannetje

grote roodoogjuffer, copula

kleine roodoogjuffer, mannetje

kleine roodoogjuffer, copula

9 maart: Grote keizerlibel

mannetje aan de lunch

mannetje

mannetje

copula

vrouwtje zet eitjes af

8 maart: Weidebeekjuffer

7 maart: Blauwe glazenmaker

jong mannetje

jong vrouwtje

eileggend vrouwtje; ze doen dat vaak op de meest vreemde plaatsen, hier op de vlonder bij onze vijver. De larven moeten later het water zelf opzoeken in dit geval.

mannetje

6 maart: Azuurwaterjuffer

mannetje

 

vrouwtje

Eiafzet; vaak doet de azuurwaterjuffer dat in groepjes.

5 maart: Gewone oeverlibel

gewone oeverlibel, vrouwtje

mannetje

ouder vrouwtje in eilegvlucht

oud vrouwtje

gewone oeverlibel, mannetje

4 maart: Blauwe breedscheenjuffer

mannetje

vrouwtje

3 maart: Vroege glazenmaker

vrouwtje, eiafzettend

oud vrouwtje

mannetje

mannetje

mannetje; de zeer lange achterlijfsaanhangselen zijn hier goed te zien

2 maart: Vuurjuffer

vrouwtje (typica); vr. kunnen meer of minder zwart hebben, maar altijd meer dan de mannetjes.

mannetje

eiafzet

vrouwtje (l) en mannetje (r)

1 maart: Viervlek

viervlek, mannetje

viervlek, vrouwtje

eiafzettend vrouwtje

Bedauwd viervlek vrouwtje met extra grote vlekken in de vleugeltoppen: vorm “praenubila”

Ouder vrouwtje; oudere dieren worden steeds donkerder.

Afrika, de laatste dag.

6 februari

Op 5 februari kwamen we laat aan in Marakissa Rivercamp. In Afrika is het vroeg donker, dus het was een beetje eng rijden met al die gaten in de weg, in dit geval branden langs de weg en er kan ook zo maar een koe voor je op de weg staan! In Marakissa werden we hartelijk ontvangen, het diner stond klaar, met een flesje bier!

De volgende ochtend konden we voor het ontbijt weer even ons gang gaan met de vogeltjes. Het complex ligt in een grote tuin met een aantal vijvers en een riviertje vlakbij. Vogels genoeg daar!

Na het ontbijt zijn we naar een gebied aan zee geweest om de roodkeelbijeneter te zoeken. Helaas niet gevonden, maar wel een zadellibel, purperlibellen, vuurlibellen en waarschijnlijk ook bandgrondlibellen, maar die kregen we niet op de foto.

Terug in het kamp hadden we de hele dag om ons met de vogeltjes te vermaken. We hebben een kano gehuurd en konden zo vanaf het water de vogels bekijken. Vooral de Senegalese grielen bleven rustig staan!

Na het diner lekker douchen, tas inpakken, biertje drinken en dan naar het vliegveld. Onze vlucht ging om 02.05 u., tussenlanding en overstap in Lissabon en om 13.15 weer op Schiphol.

bonte ijsvogel

groene bijeneter

bonte ijsvogel

grijze bananeneter

purperglansspreeuw

feeënhoningzuiger

grauwe buulbuul

vuurlibel

Senegalese griel

sporenkievit

westelijke rifreiger

mangrovereiger

Senegalese griel, staan in de rij voor de foto!

Afrikaanse reuzenijsvogel

pelioslijster

witkruinlawaaimaker

Afrikareis, deel 4

4 en 5 februari

Het vertrek uit St. Louis liep wat vertraging op ( zie het blog over St. Louis), daarna zetten we koers naar Sokone in Senegal. Ik plaats hieronder wat foto’s van de voorbijschietende landschappen om een beeld te geven van dit deel van Afrika met allerlei soorten woestijn en van het dagelijks leven. Hoogtepunt van deze dag lag aan het eind. We bezochten met een gids een eiland waar kleine torenvalken en zwaluwstaartwouwen overnachtten. Om er te komen werden we door de gids in een uitgeholde boomstam overgezet. Onderweg naar de slaapplaats zagen we sporen van een jakhals, een Sahelscharrelaar en grijze tok. Helaas waren er niet zo veel wouwen als voorspeld was, maar we hebben ze goed gezien.

De rit naar ons hotel werd nog een beetje spannend: de tweede auto reed een jakhals aan. Het beest overleefde dit niet.

watertoren

baobab bomen

Van ver zagen we al zo’n 20 gieren in de lucht hangen. Dichterbij gekomen zagen we de reden: er lag een dode muilezel langs de weg.

 

2 kapgieren en een vale gier

vale gier

sahelscharrelaar

zwaluwstaartwouwen

zwaluwstaartwouw

grijze tok

De volgende ochtend, 5 februari, konden we voor het ontbijt weer eerst vogels kijken.

dwergbijeneter

roodsnaveltok

kleine honingzuiger

Na het ontbijt zetten we koers naar Tendaba. Onderweg kwamen we een leuk nat gedeelte tegen, met sporenkievit, jacana en enkele libellen.

Een oeverlibel, Orthetrum icteromelas

vuurlibel

moriaantje

In Farafenni zat dit monstertje op een boom, wellicht de kolonistenagame.

slijkspringer bij Tendaba

Afrikaanse nimmerzat, Tendaba

In Tendaba was het helaas vol, zodat we weer door moesten.

Onderweg zagen we dat op diverse plaatsen de vegetatie in brand was gestoken. De reden is ons niet duidelijk. Update, met dank aan Nick: mensen branden na het regenseizoen gras af ‘tegen de slangen en muizen’; in feite is het niet goed voor de grond omdat je met de as die wegwaait je mineralen kwijtraakt, maar in veel West-Afrikaanse landen is het een traditie en ze zijn moeilijk te overtuigen dat ze het beter kunnen laten.

We hebben overnacht in Marakissa Rivercamp. Daar zijn we de hele volgende dag gebleven. Daarover meer in het volgende blog.

 

St. Louis

Alle Afrikaanse steden die we gezien hebben ogen nogal chaotisch: meestal is er maar één geasfalteerde hoofdweg, de rest is harde zandweg. Alles loopt en rijdt door elkaar: niks voetpaden, trottoirs, fietspaden. Auto’s, busjes, brommertjes met of zonder laadbak, ezelkarren, koeien, voetgangers, maar ook kippen, soms varkens, alles loopt links en rechts door elkaar. En als er ergens een verkeerslicht op rood staat is dat hoogstens een reden iets gas terug te nemen en vervolgens langzaam door te rijden. Trek je van geclaxonneer niets aan, dat gaat toch wel door. Zoals in alle dorpen en steden die we gezien hebben is afval overal: op straat, langs de oevers van rivieren, zelfs tot diep in de woestijn ligt overal vooral veel plastic.

In St. Louis zijn wel wat meer asfaltwegen. Er zijn ook diverse bruggen die een smalle strook langs zee verbinden met de rest van de stad. Een van die bruggen is gebouwd als vooroefening voor de Eiffeltoren. Een zware metalen brug, zoals onze oudere bruggen over de grote rivieren. Op de smalle strook lag ons hotel. Toen we vertrokken moest er eerst gepind worden om te kunnen afrekenen en dat kan alleen in de binnenstad. Maar toen Marius terug wilde rijden naar het hotel hadden protesterende vissers een boot dwars over de brug gelegd. Ze hadden een geschil met de overheid over een nieuw ingevoerde belasting op hun vangsten. Een mannetje van het hotel kwam toen op de brommer het geld halen. We hebben daardoor wel een uurtje kunnen rondlopen en in Hotel La Poste koffie gedronken. Daarna snel weg, want de sfeer was onrustig. Later op de dag hoorden we dat er bij “onze” brug geschoten en brand gesticht was. Vlam in de pan! Net op tijd weg!

De binnentuin van hotel La Poste

Van Nouakchott naar Rosso en St. Louis.

 

2 en 3 februari.

De reis van Nouakchott naar Rosso ging weer met taxi en SUV. De taxi was dit keer een Toyotabusje met 5 zitrijen. Maar als je een beetje duwt past er meer in! Bagage op het dak en gaan met die kameel! We zaten stijf tegen de rugleuning met onze knieën in de stoelleuning voor ons en dat 2 uur lang! Gelukkig de laatste keer dat we met de taxi moesten, want vanaf Rosso was de tweede SUV, met andere motor, er weer bij. Onderweg geen tijd voor foto’s, bovendien lag de fototas op het dak. De overnachting in Rosso was typisch Afrikaans: groot gebouw, bijna niemand binnen, nauwelijks stromend water, dus douchen maar een andere keer! Dat was vaker zo, soms ook geen elektriciteit. We konden hier aan het eind van de middag nog wel even vogels kijken en fotograferen.

Gespikkelde duif, Nouakchott

Schildpad, op de binnenplaats van ons hotel in Nouakchott

een wevervogel

zwartkopwever

sporenkievit

bandgrondlibel, Brachythemis impartita

Senegalese spoorkoekoek

De volgende dag, 3 februari, naar St. Louis. Onderweg een paar keer flinke kuddes koeien op ons pad, maar ook leuke vogelplekken waar we uitgebreid konden fotograferen. Bij Diama passeerden we de grens Mauritanië / Senegal.

vorkstaartplevier

Afrikaanse zeearend

reuzenstern

goudsnip

witwangfluiteend

kuifleeuwerik

roze pelikaan

Afrikaanse roodborsttapuit

 

St. Louis is een drukke stad. In de haven liggen honderden, kleurige, houten vissersbootjes. Ons verblijf hier was het meest luxe van onze reis. Ook het diner was tot in de puntjes verzorgd, alles zag er prachtig uit. Dat hadden we nog niet eerder meegemaakt. En dat flesje bier waren we ook wel weer aan toe!