Bruine winterjuffer

Er zijn in ons land maar twee libellensoorten die als volwassen beest de winter door komen: de bruine winterjuffer en de noordse winterjuffer. De laatste is zeldzaam en komt in het noorden van ons land nog voor, de bruine winterjuffer is veel algemener. Vanmiddag ben ik op een plek gaan kijken waar ik ze andere jaren ook wel eens had gezien. Na even rondkijken vond ik eerst één mannetje, even later nog twee en een vrouwtje. Op een gegeven moment zaten ze met z’n vieren op een kaal takje in de zon. Maar ze gingen ook wel op de schors van een spar zitten, wat het een stuk lastiger maakte om ze te vinden. Opvallend is dat winterjuffers in rust de vleugels langs één kant van het lichaam leggen en wel zo dat de kant waar de zon op schijnt vrij blijft. Slim! In de wintermaanden zitten ze vaak ver van het water in de hei of in een bosrand. Pas half april gaan ze naar het water om eitjes af te zetten.

mannetje, let op de vleugelligging

mannetje

vrouwtje

vrouwtje

detail van vrouwtje hierboven, let op het eilegorgaan met de legboor onder het tiende segment.

Libellente

In navolging van Erik de Pay op Twitter plaats ik iedere dag in maart enkele foto’s van de “libel van de dag”. Ik volg daarbij de keuze van Erik. Ik plaats de foto’s op Twitter, maar ook op mijn Facebookpagina en op mijn Instagrampagina. Op facebook deel ik het bericht met enkele groepen: KNNV Heuvelrug en Kromme Rijn, Nederlandse vereniging voor Libellenstudie, Libellen en Juffers en de groep Odonata.

Als de maand maart nog niet om is als je dit leest, dan loont het de moeite later nog eens terug te komen, want er wordt iedere dag iets nieuws geplaatst!

1 t/m 28 maart staat er in. Hier en daar staan extra foto’s vergeleken met Twitter en Facebook, om verschillen tussen mannetje en vrouwtje te laten zien of kleurverschil tussen jong en oud, of om iets van het gedrag te laten zien: paring, eiafzet of vliegbeeld.

28 maart: Houtpantserjuffer

mannetje; in tegenstelling tot mannetjes van andere pantserjuffers zijn deze nooit blauw berijpt.

ouder mannetje

vrouwtje

copula

27 maart: Rivierrombout

Pas uitgeslopen

vleugels gestrekt

een paar seconden vóór “take off”

bijna uitgekleurd mannetje

26 maart: Bruinrode en steenrode heidelibel

bruinrode heidelibel, man

bruinrode heidelibel, vrouwtje

bruinrode heidelibel, copula

jonge steenrode heidelibel, man, met parasieten op de vleugeladers

jonge steenrode heidelibel, vrouw

25 maart: Bruine glazenmaker

mannetje

Vrouwtje

vrouwtje zet eitjes af

24 maart: Variabele waterjuffer

2 mannetjes

mannetje

vrouwtje

tandem, vrouwtje misvormd

copula

Verschil tussen mannetjes azuur- en variabele waterjuffer. De tekening bij de variabele waterjuffer kan behoorlijk verschillen.

23 maart: Venwitsnuitlibel

vers mannetje

volwassen mannetje

vrouwtje

copula

uitsluipend vrouwtje

22 maart: Watersnuffel

Jong mannetje, niet uitgekleurd

jong vrouwtje

De verschillen met andere blauwe juffers, mannetje. De schouderstreep en geen zwart lijntje op borststuk geldt ook voor het vrouwtje.

blauw vrouwtje; ze kunnen ook groenig of beige zijn.

21 maart: Paardenbijter

20 maart: Tengere grasjuffer

19 maart: Bruine korenbout

18 maart: Zwarte heidelibel

17 maart: Gewone pantserjuffer

16 maart: Vuurlibel

15 maart: Glassnijder

14 maart: Bloedrode heidelibel

13 maart: Smaragdlibel

12 maart: Lantaarntje

11 maart: Platbuik

10 maart: Kleine en grote roodoogjuffer

grote roodoogjuffer, mannetje

grote roodoogjuffer, copula

kleine roodoogjuffer, mannetje

kleine roodoogjuffer, copula

9 maart: Grote keizerlibel

mannetje aan de lunch

mannetje

mannetje

copula

vrouwtje zet eitjes af

8 maart: Weidebeekjuffer

7 maart: Blauwe glazenmaker

jong mannetje

jong vrouwtje

eileggend vrouwtje; ze doen dat vaak op de meest vreemde plaatsen, hier op de vlonder bij onze vijver. De larven moeten later het water zelf opzoeken in dit geval.

mannetje

6 maart: Azuurwaterjuffer

mannetje

 

vrouwtje

Eiafzet; vaak doet de azuurwaterjuffer dat in groepjes.

5 maart: Gewone oeverlibel

gewone oeverlibel, vrouwtje

mannetje

ouder vrouwtje in eilegvlucht

oud vrouwtje

gewone oeverlibel, mannetje

4 maart: Blauwe breedscheenjuffer

mannetje

vrouwtje

3 maart: Vroege glazenmaker

vrouwtje, eiafzettend

oud vrouwtje

mannetje

mannetje

mannetje; de zeer lange achterlijfsaanhangselen zijn hier goed te zien

2 maart: Vuurjuffer

vrouwtje (typica); vr. kunnen meer of minder zwart hebben, maar altijd meer dan de mannetjes.

mannetje

eiafzet

vrouwtje (l) en mannetje (r)

1 maart: Viervlek

viervlek, mannetje

viervlek, vrouwtje

eiafzettend vrouwtje

Bedauwd viervlek vrouwtje met extra grote vlekken in de vleugeltoppen: vorm “praenubila”

Ouder vrouwtje; oudere dieren worden steeds donkerder.